Mat 22 | KNVARAMIA | STEP | Ba꞉bene Ya꞉suti eta iya꞉tulame uwi tawakaluba꞉tamo olamagilo na꞉goiya꞉,

h 22:24Tutumu 25:5

i 22:32Ikuli 3:6; Ma꞉t 8:11

j 22:37Tutumu 6:5

k 22:39Hawi 19:18; Ma꞉t 7:12

l 22:40 Lom 13:10; Gal 5:14

m 22:42 Yon 7:42

n 22:44Ohale 110:1; Ma꞉t 26:64

Matthew 22

Dubuti Kamena Lawe Pokoeno Iya꞉tulame Uwi

Luk 14:15-24

1 Ba꞉bene Ya꞉suti eta iya꞉tulame uwi tawakaluba꞉tamo olamagilo na꞉goiya꞉, 2 “Godote Ko Gawadalagima꞉ deda꞉na, ba꞉be komo ba꞉ma ka꞉na itana. Eta Ko Gawadalagiti ebeno kuhino kamena laweno poko ododiti 3 ebeno okopi ba꞉bo oelami, ebete dopamo da꞉ka꞉lami ba꞉bi tawakalubi nuwatete poko habamo komagahelema꞉. Huiyatiya iba꞉te pelamema꞉ ubiha꞉ma꞉ eda꞉huya꞉, 4 ba꞉bene ebete gala komo okopi ba kanoelame na꞉kagoi, ‘Na dopamo da꞉ka꞉lamimo, la꞉le ba꞉bi tawakalubi ba꞉ma ka꞉na gala na꞉kanikiyalama꞉la꞉, ‘Na poko ilina a꞉hiduilama꞉kamo, kau-goegoe gadigadinomo alukula꞉kamo, poko ilina hiliyonomo hiduilame a꞉wibo. Wadiyala la꞉ pelamete na꞉penahala꞉.’ ’

5 “Huiyatiya iba꞉te ba꞉be tabo ubiha꞉ma꞉ eda꞉hate ibino hiya꞉hiya꞉ okamo dito tolamiya꞉, ba꞉ma ka꞉na etate ebeno pali okamo tui ba꞉gala etate kolowami habamo tui, 6 ba꞉bene komopa꞉te Ko Gawadalagino okopi uwatete ba iduduputilame ibi ba꞉bo anakapulamiya꞉. ^a 7 Ba꞉ba tetelo Ko Gawadalagiti konomamo maubalo ebeno alaholohopi ba꞉bo noelami, ba꞉bene puya꞉te ebeno okopi danakapulami, alaholohopa꞉te ibi kubamo alukuliti ibino haba koa꞉mo dito emadomelamiya꞉.

8 “Ba꞉ba tetelo ebete ebeno okopa꞉tamo na꞉goi, ‘Naeno kuhino kamena lawe pokoeno ilina hiliyonomo a꞉hiduilama꞉kamo, huiyatiya nale dopamo da꞉ka꞉lamimo ba꞉bi tawakalubi hidohidoenoha꞉, iba꞉te pelamema꞉ na ubihinola. 9 Ba꞉bema꞉ wadiyala la꞉ koko gabo gagagaga teta꞉mo tolamete la꞉le da꞉nulamema, ba꞉bi tawakalubi hiliyonomo na꞉nikiyalama꞉la꞉ iba꞉te naeno poko baa꞉ kopenahama꞉.’ 10 Ba꞉ba tetelo okopa꞉te tolamete gabo gagagaga tetelo tawakalubi hiliyonomo ba꞉bo nuwatiya꞉, ba꞉ma ka꞉na awaepi ba꞉gala dogodogopi, ba꞉bi tawakalubi hiliyonomate kapimilo poko habamo pelameholete, iba꞉te baa꞉ kebe genamalo ka꞉nahuti ba꞉be ko genama gu ba꞉ dito tabui.

11 “Ba꞉ba tetelo Ko Gawadalagiti tawakalubino kokoto uwateholamema꞉ poko genamamo da꞉pi, ebete kapiya dubu bepumi ebete hidonomo poko kaliko pulihino podolui. 12 Ko Gawadalagiti ebetamo na꞉goi, ‘Hopodalagi, mabu keka꞉ ama꞉ hido kaliko pulihino da꞉podola?’

“Ba꞉ba tetelo ebete ebeno tabo uliti kahuiyaha꞉, 13 ba꞉bema꞉ Ko Gawadalagiti ebeno hopopa꞉tamo na꞉goi, ‘Wadiyala la꞉ ebeno kokoto nato hala꞉mo matuhulamelemete du ipuwamo a꞉da꞉nate ba꞉bo na꞉nimiya꞉puya꞉la꞉. Ebete ba꞉bolo lalo ba ikilame konomamo kihima꞉ne.’”

14 Ba꞉bema꞉ Ya꞉suti kuititi tabo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, “Hibila, Godote hiliyonomo tawakalubi beka꞉lamina, huiyatiya ibi ipuwalo kapiyakapiyanomo buwatenako.” ^b

Loma Tawakalubino Konomo Gawadalagi Sisatamo ^{▼▼Sisako ba꞉ Loma tawakalubino Konomo Gawadalagila, hopo konomolo ebe kapiyate helonomoma꞉ eda꞉nami. Ebete ebeno alaholohopi hiya꞉hiya꞉ hopamo oelameholenakui, ba꞉bene iba꞉te ba꞉bi hopolo ba nemedehona tawakaluba꞉godone ta꞉kese mani konomo ba꞉bo nuwatelamenakuya꞉, ba꞉bi mana꞉mo ibino Loma gabomanino hiya꞉hiya꞉ oko kowatihonama꞉.} Ta꞉kese Mani Ikameho Komo

Mak 12:13-17; Luk 20:20-26

15 Ba꞉ba tetelo Pa꞉lisi kapiyuimipa꞉te tolamete Ya꞉sukunu komoma꞉ ibi ipuwalo tabo da꞉nega꞉luya꞉ ibino ubi ba꞉bo nihatiya꞉, iba꞉te ebe kuba gabamo ba nemogabuimi ebete kebako tabo goelo ebe ba꞉bo kolawema꞉. ^d 16 Ba꞉bene iba꞉te komo ibino ta꞉matalepi ba꞉gala Ko Gawadalagi Helodikono kapiyuimipi atu tetelo Ya꞉sutamo oelamiya꞉. Ba꞉ba꞉te ebetamo pelamete ha꞉da amiho gabodo na꞉pega꞉luya꞉, “Iya꞉tulamedawa, a iya꞉tawahala ama꞉ hibi lumagilata, iyo, ama꞉ tawakalubi Godokono gabo hidamo iya꞉tulamenata. Hibila, ama꞉ komopino dito ga꞉la komamo a꞉kapapamiwatala꞉ta, ba꞉gala ama꞉ tawakalubi hunu nikapa꞉mo kulamenaha꞉, ba꞉ma ka꞉na eta lumagi miya꞉palo eta lumagi ebo a꞉kalawa꞉la꞉ta. 17 Ba꞉bema꞉ amia꞉no ukui hawakalimiti a na꞉kiyaa꞉ma꞉, Loma tawakalubino Konomo Gawadalagi Sisatamo ta꞉kese mani ikameho hidola꞉ka꞉ o kubala꞉ka꞉? A ebetamo ba꞉kikamehoma꞉ o a꞉kikamehama꞉?”

18 Ya꞉suti ibino ha꞉da amiho komo iya꞉tawate na꞉goiya꞉, “La꞉ ma꞉lapila netewa tawakalubilata! Mabu keka꞉ la꞉le na ha꞉da amihonamema꞉ dewagelitama? 19 La꞉ ta꞉kese mani kapiya natamo nikanama꞉la꞉.”

Ba꞉bene iba꞉te kapiya mani ebetamo dikamiya꞉, 20 ebete ibi nalateda꞉liya꞉, “Ba꞉moe mani hunulu da꞉pola꞉na, mahilo ba꞉gala holoholo pokonola꞉ka꞉?”

21 Iba꞉te na꞉ga꞉luya꞉, “Konomo Gawadalagi Sisakonola.”

Ba꞉bene Ya꞉suti iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “Sisakono ilina Sisatamo nikamehala꞉, huiyatiya Godokono ilina Godotamo nikamehala꞉.” ^e

22 Ba꞉bema꞉ iba꞉te Ya꞉sukunu tabo uliti ba hanohanoho ebe miya꞉pate ba꞉ dito tolamiya꞉.

Hoe Ipuwane Ka꞉ka꞉mo Mahila꞉hale Komo

Mak 12:18-27; Luk 20:27-40

23 Hoe ipuwane mahila꞉haleha꞉ma꞉ da꞉ga꞉lana, ba꞉bi tawakalubi ba꞉ Sa꞉diyusi kapiyuimipila. ^{▼▼Ya꞉suku tetelo Sa꞉diyusi tawakalubi ba꞉ Yu tawakalubino kapiyuimi etala, iba꞉te Pa꞉lisi kapiyuimipino hiya꞉hiya꞉ tutumu hiliyonomamo kapapamila꞉halenakuiha꞉. Ba꞉gala tawakaluba꞉te ha꞉lahate hoene gala kamahila꞉halete Godotamo da꞉nikulimina꞉, ba꞉be komo Sa꞉diyusi kapiyuimipa꞉te hibima꞉ kamidinakuiha꞉, ba꞉bema꞉ iba꞉te ba꞉be atu hibima꞉ midiha꞉ komamo tawakalubi biya꞉tulamenakuya꞉.} Ba꞉be atu hegelalo komo iba꞉te Ya꞉sutamo pelamete ^g 24 tabo ba꞉ma ka꞉na pega꞉luya꞉, “Iya꞉tulamedawa, Mosesete Godokono tabo ba꞉ma ka꞉na goiya꞉, ‘Dubuti hoete kamena gugudihino da꞉miya꞉pamene, ebeno ekawiti ba꞉be hamole lawete ebeno naniwi mabuma꞉ gugudi nododilima꞉mene.’ ^h 25 Aeno tawakalubi ipuwalo kapiya dubuino sa꞉ba꞉ni kuhia꞉te nemedenama꞉. Dopo guduti kamena lawete gugudi ulameheno hoiya꞉, ba꞉bene ebeno ekawiti ebeno hamole dito kalawiya꞉. 26 Ba꞉ba tetelo ebe ba꞉ atumu gugudi ulameheno dito kahoiya꞉, ba꞉gala eta tetedawate ba꞉ba ka꞉na kewageliya꞉. Ba꞉bene ba꞉bi sa꞉ba꞉ni badininipala hiliyonomate ba꞉ba ka꞉na ha꞉lahuya꞉, 27 huiyatiya kamenate galane dito hoiya꞉. 28 Ba꞉bema꞉ iba꞉te hoe ipuwane ka꞉ka꞉mo da꞉mahila꞉halemena꞉, ba꞉be Ko Hegelalo ba꞉be kamenate sa꞉ba꞉ni dubu ipuwalo pokono kamenama꞉ na꞉keda꞉mene, mabu ebe ibi hiliyonomate a꞉lawa꞉tepahuya꞉?”

29 Ba꞉bene Ya꞉suti iba꞉tamo na꞉huiyuya꞉, “La꞉ Sa꞉diyusi kapiyuimipa꞉te la꞉eno ukuilo tawakalubino ha꞉la komoma꞉ kubamo ga꞉lanakomata, mabu la꞉ Godokono Buka tabo ba꞉gala ebeno helo iya꞉tawaha꞉. 30 Ba꞉moe komo ba꞉ hibila, tawakaluba꞉te hoe ipuwane mahila꞉hale tetelo iba꞉te gala kamenakamena a꞉kapuwatehola꞉mena꞉ ba꞉gala dubu a꞉kapuwatehola꞉mena꞉, iyo, iba꞉te Godokono Hunu Haboeno nopopimo bemedehonamena꞉. 31 Ba꞉be mabuma꞉ Godokono Bukate a biya꞉tua꞉mena ha꞉lahapa꞉te hoe ipuwane mahila꞉halema꞉, iyo, ebete ebeno Bukalo la꞉tamo ya꞉lo da꞉goiya꞉ ba꞉be tabo la꞉ hibilo a꞉ka꞉lamiholia꞉mata. Ba꞉be tabote ba꞉ma ka꞉na itana, 32 ‘Na ba꞉ Godotela. A꞉ibalahamako, Aisa꞉keko, ba꞉gala Ya꞉ikoboko, iba꞉te emedena tetelo poko kadikumina na ba꞉ ba꞉betela.’ Ba꞉bema꞉ la꞉ Sa꞉diyusi kapiyuimipi, la꞉eno ukuilo na꞉kemalagidolonama ba꞉bi iniwalino ka꞉ka꞉te a꞉wibuya꞉? Ao, kawibuya꞉ha꞉, mabu ha꞉lahapa꞉te Godoko a꞉kadikuma꞉la꞉, huiyatiya puya꞉te da꞉ka꞉ka꞉halena ba꞉bi tawakalubinomate ebe badikumina.” ⁱ

33 Ba꞉ba tetelo hiliyonomo tawakaluba꞉te Ya꞉sukunu tabo uliti ebeno tabamo hanohanoholo na꞉kalakalahutiya꞉.

Kebe Tutumu Tabote Konomoma꞉ Keda꞉na

Mak 12:28-34; Luk 10:25-28

34 Ya꞉sukunu tabote Sa꞉diyusi kapiyuimipino tabo dalukulilamiya꞉, ba꞉be komo Pa꞉lisi kapiyuimipa꞉te uliti iba꞉te kapimilo ebetamo pelamiya꞉. 35 Ba꞉bene ibi ipuwalo eta dubu ebe Godokono Tutumu Tabo iya꞉tawanomola, ebete Ya꞉suku kuba gabamo emogabuimima꞉ ebe palateda꞉lo na꞉pegoiya꞉, 36 “Iya꞉tulamedawa, Godokono Tutumu Tabo hiliyonomo ipuwalo kebe tutumuti konomoma꞉ keda꞉na?”

37 Ya꞉suti ebeno tabo ba huiya na꞉goiya꞉, “Godokono Tutumu Tabo hiliyonomo ipuwalo ba꞉moe tabote ba꞉ konomoma꞉ eda꞉na, ‘Ama꞉ amia꞉no Kodawa Godoko malemalelo nemalagidolona, amia꞉no tepo ipuwanomamo, ba꞉gala amia꞉no gobogoboeno heloamo, ba꞉gala amia꞉no ukui konomamo.’ ^j 39 Ba꞉gala ba꞉moe eta konomo tutumu atumu ba꞉kaitana, ‘Ama꞉ ha꞉kiya ama꞉ demalagidolona, wadiyala ama꞉le ba꞉ba ka꞉na ama꞉ tamelo demedena ba꞉be lumagi malemalelo nemalagidolona.’ ^k 40 Hibila, Godote tawakaluba꞉tamo Moseseko ipuwado dikalamiya꞉ ba꞉gala ebeno ukui hawakalimipa꞉te ebeno Bukamo da꞉miya꞉tiya꞉, ba꞉bi hiliyonomo Tutumu Taboeno ipuwa ba꞉ kapiyala, ba꞉moi tutumu netewa ipuwalo ba꞉pola꞉na.” ^l

Godokono Oemedawa Kelisoko Potela꞉ka꞉

Mak 12:35-37; Luk 20:41-44

41 Ba꞉bene Pa꞉lisi dubate ibino kapiyuimi ipuwalo ba pola꞉na Ya꞉suti ibi nalateda꞉liya꞉, 42 “La꞉ Kelisokono komoma꞉ keba ka꞉na kemalagidolonama? Ebe pokono hogola꞉ka꞉?”

Iba꞉te ebetamo na꞉huiyuya꞉, “Da꞉ibidikono hogola, ebeno eyoni gugudi ipuwane komahigama꞉ne.” ^m

43 Ya꞉suti iba꞉tamo na꞉goiya꞉, “La꞉eno tabo ba꞉ hibila, ba꞉bema꞉ mabu keka꞉ Da꞉ibiditi Kelisoko ebeno Kodawama꞉ da꞉ka꞉miya꞉? Iyo, ebete Godokono Gobogoboeno heloamo tabo ba꞉ma ka꞉na olamagiya꞉,

44 ‘Kodawa Godote naeno Kodawa Kelisotamo na꞉goe,
‘Ama꞉ naeno tu hapuamo na꞉pemeda꞉,
ba꞉bene ama꞉go alaholohopi
ama꞉le naeno heloamo ibi komikimoelema꞉na꞉ta.’ ’” ⁿ
45 Ba꞉bene Ya꞉suti tabo moga꞉melo gala na꞉kagoiya꞉, “La꞉ ba꞉moe tabo ba emalagidolo na na꞉kiyanama꞉la꞉, Da꞉ibiditi ebeno hogo Kelisoko ebeno Kodawama꞉ ka꞉milo ebete Godokono tu hapuamo emedema꞉ goiya꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉be komote keba ka꞉na na꞉kuluhukumini?”

46 Ba꞉ba tetelo ibi ipuwalo eta lumagiti Ya꞉sutamo huiya tabo goema꞉ kamodobuya꞉ha꞉, ba꞉bema꞉ ba꞉ba tetene tupuimiti tawakaluba꞉te ebe eta tabo alateda꞉ma꞉ na꞉toletolehutiya꞉.